Ορισμός
Η βανίλια, η βασίλισσα των αρωμάτων, είναι ένα αναρριχώμενο φυτό με χοντρά, μακρόστενα φύλλα με λευκές και πράσινες ανταύγειες, ένα είδος ορχιδέας που φύεται σε υγρό τροπικό περιβάλλον.

Οι φρέσκοι καρποί της βανίλιας από μόνοι τους δεν έχουν άρωμα και γεύση. Απαιτείται μία συγκεκριμένη επεξεργασία για να απελευθερωθεί το άρωμα και η γεύση τους. Η διαδικασία επεξεργασία της βανίλιας περιλαμβάνει την τοποθέτησή της σε φούρνους και ψάθες, προκειμένου να ξεραθεί και να αποβάλλει την υγρασία που έχει.

Η βανίλια επικονιάζεται φυσικά και τεχνητά από τον άνθρωπο. Η σύνθετη διαδικασία της επεξεργασίας της βανίλιας και το γεγονός ότι στα περισσότερα μέρη του κόσμου επικονιάζεται τεχνητά από τον άνθρωπο έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της τιμής της φυσικής βανίλιας, η οποία είναι δυσεύρετη και θεωρείται αγαθό πολυτελείας.

Χρησιμοποιούμενα μέρη
Λοβός

Χρώμα
Μαύρο

Ιστορία
Ανέκαθεν η βανίλια ήταν μία από τις πιο αγαπητές γεύσεις. Η βανίλια άρχισε να καλλιεργείται στο Μεξικό κατά τη Μεσοαμερικανική περίοδο από τους Ινδιάνους Totonaca, οι οποίοι θεωρούσαν ότι είναι θεόσταλτο δώρο. Αργότερα, οι Totonaca υποτάχθηκαν από τους Αζτέκους, οι οποίοι πήραν από αυτούς τη βανίλια. Οι Αζτέκοι συνδυάζοντας σοκολάτα με βανίλια ζαχαρωμένη με μέλι δημιούργησαν το «ποτό των θεών».

Στη συνέχεια, την περίοδο των μεγάλων ανακαλύψεων και συγκεκριμένα το 1519 εισέβαλε στο Μεξικό ο Ισπανός εξερευνητής Hernando Cortés, μυήθηκε σε αυτό το ποτό και το έφερε στην Ευρώπη, όπου καταναλώνονταν μόνο από τους πλουσίους. Δεν κατανάλωναν τη βανίλια μόνη της αλλά πάντα σε συνδυασμό με το κακάο, μέχρι που αργότερα, το 1602, ο φαρμακοποιός της Βασίλισσας Ελισάβετ Ι διαπίστωσε ότι η βανίλια είναι εξαιρετικά εύγευστη και από μόνη της και μπορεί να καταναλωθεί αυτούσια, χωρίς να μπερδεύεται με άλλες γεύσεις.

Στις αρχές του 1800 το φυτό της βανίλιας καλλιεργούνταν σε εκθέσεις βοτάνων στη Γερμανία και τη Γαλλία. Γίνονταν διαρκείς προσπάθειες να βρεθούν οι συνθήκες που είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξή του φυτού της βανίλιας.

Από την Ευρώπη η βανίλια μεταφέρθηκε στα νησιά του Ινδικού Ωκεανού και στα μέσα του 19ου αιώνα, στη Γαλλική νήσο Ρεϋνιόν, ένας πρώην σκλάβος, ο Edmond Albius, χρησιμοποιώντας ένα καλάμι από μπαμπού και τον αντίχειρά του, έριχνε τη γύρη στο φυτό της βανίλιας, επινοώντας τη μέθοδο της τεχνητής επικονίασης. Σύντομα το νησί Ρεϋνιόν έγινε ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς βανίλιας παγκοσμίως και η μέθοδος της τεχνητής επικονίασης εφαρμόσθηκε και σε άλλες περιοχές.

Η μέθοδος αυτή θεωρήθηκε πολύ σημαντικό επίτευγμα διότι το φυτό από το οποίο προέρχεται η βανίλια, επικονιάζεται φυσικά μόνο από ένα συγκεκριμένο είδος μέλισσας που υπάρχει μόνο στην Κεντρική Αμερική και η μικρή αυτή παραγωγή βανίλιας δεν αρκεί για όλη την ανθρωπότητα. Κατά αυτό τον τρόπο αυξήθηκε η παγκόσμια παραγωγή βανίλιας.

Στα τέλη του 19ου αιώνα, τα 4/5 της εισαγόμενης στην Ευρώπη βανίλιας προερχόταν από τις Γαλλικές αποικίες στο Νότιο Ειρηνικό και στον Ινδικό Ωκεανό. Στις αρχές του 20ου αιώνα στη Μαδαγασκάρη η παραγωγή της βανίλιας ήταν πολύ μεγαλύτερη ακόμα και από την παραγωγή της πατρίδας της βανίλιας, του Μεξικού.

Προέλευση
Αφρική (Μαδαγασκάρη, Ουγκάντα, Μαλάουι, Κένυα, Ζιμπάμπουε), Ασία (Κίνα, Τουρκία, Ινδονησία), Κεντρική Αμερική (Μεξικό), Νησιά Τόνγκα του Ειρηνικού Ωκεανού, Νησιά του Ινδικού Ωκεανού.

Γεύση
Απαλή, γλυκιά, κρεμώδης γεύση.

Χρήσεις
Βάλτε τον λοβό επάνω σε ξύλο κοπής και με την μύτη ενός κοφτερού μαχαιριού χαράξτε τον κατά μήκος και ανοίξτε τον στα δύο. Με ένα κουτάλι ή με την πίσω πλευρά του μαχαιριού, «ξύστε» το εσωτερικό του πιέζοντας απαλά, για να πάρετε όλα τα μικροσκοπικά καφέ σποράκια που βρίσκονται μέσα του. Αυτά, μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε σε γλυκές δημιουργίες.

Χρησιμοποιήστε το στικ βανίλιας σε παρασκευές της ζαχαροπλαστικής όπως παγωτά, κρέμες, μους και σε διάφορες γλυκές ζύμες, όπως στα κέικ και στα κουλουράκια. Δοκιμάστε τη βανίλια στο κέικ με ρευστή σοκολάτα, στο γεμιστό τσουρέκι, στην τάρτα μους σοκολάτας, στη μπαβαρουάζ σοκολάτας και στη πανακότα και παραδοθείτε άνευ όρων στη μαγεία της!

Συνδυασμοί
Μαζί με την κανέλα και το κάρδαμο αποτελεί έξοχο γευστικό συνδυασμό. Η βανιλίνη συνδυάζεται άρτια με την κανέλα και χωρίς το κάρδαμο, αλλά με την ύπαρξη του, το γευστικό αποτέλεσμα είναι ακόμα καλύτερο. Συνδυάζεται ακόμα με μπαχάρι, γαρίφαλο, μοσχοκάρυδο, τζίντζερ, μέντα, γλυκόριζα, λεβάντα, παπαρουνόσπορο και σουσάμι.